Opłaty sądowe

Opłata sądowa i jej wysokość

Opłacie w postępowaniu cywilnym podlegają pisma, od których ustawa przewiduje jej pobranie. W takim przypadku warunkiem skutecznego złożenia pisma procesowego jest uiszczenie przez stronę opłaty w odpowiedniej wysokości (por. art. 3 u.o.k.s.).

Wyróżniamy trzy rodzaje opłat:

Opłata stosunkowa – pobierana jest w sprawach o prawa majątkowe wynosi od 30 zł do 200 000 zł (w zależności od wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia).
Opłata stała – pobierana jest w sprawach o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w ustawie sprawach o prawa majątkowe - jest ona jednakowa dla wszystkich spraw z danej kategorii; minimum wynosi ona 30 zł, maksimum 10000 zł.

Z uwagi na fakt, że w zależności od kategorii spraw różne są wysokości opłaty stałej, zaś możliwości w tym zakresie jest bardzo dużo, należy w punkcie informacyjnym w sądzie zasięgnąć informacji na temat wysokości opłaty stałej w danej sprawie.

Uwaga: W niektórych sytuacjach strona postępowania nie ma obowiązku zapłaty kosztów sądowych. Dotyczy to m.in. strony, która:

dochodzi ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa oraz roszczeń z tym związanych;
dochodzi alimentów;
wnosi o uznanie postanowień umownych za niedozwolone;
została zwolniona przez sąd od kosztów sądowych.

Opłata kancelaryjna

Jest to opłata pobierana za wydanie z akt sprawy odpisu lub kopii dokumentu.

Za wydanie poświadczonego odpisu, wypisu lub wyciągu, odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem prawomocności, odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem wykonalności albo zaświadczenia pobierana jest opłata w wysokości 20 zł za każde rozpoczęte 10 stron dokumentu.

Za wydanie zwykłej kopii dokumentu z akt sprawy pobierana jest opłata w wysokości 20 zł za każde rozpoczęte 20 stron.

Zwolnienie od kosztów sądowych

Jeśli nie stać Cię na ponoszenie kosztów postępowania, możesz złożyć do sądu wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. W wyniku uwzględnienia Twojego wniosku sąd może:

zwolnić Cię od ponoszenia kosztów sądowych w części – jeżeli jesteś w stanie ponieść tylko część kosztów, zaś pozostałej części nie jesteś w stanie bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny; może to np. polegać na zwolnieniu od określonej kwoty lub opłaty, czy też ułamkowej lub procentowej części kosztów;
zwolnić Cię w całości od kosztów sądowych – jeżeli nie jesteś w stanie ponieść ich bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych

Wniosek o zwolnienie od kosztów postępowania powinien zawierać (por. art. 126 k.p.c., 102 ust. 2, 105 u.o.k.s.):

tytuł pisma (wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych);
Twoje dane (imię, nazwisko, miejsce zamieszkania);
dane Twojego przeciwnika lub uczestników;
oznaczenie sądu, do którego pismo wnosisz;
wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, z zaznaczeniem czy zwolnienie ma nastąpić z całości czy części kosztów;
oświadczenie, że nie jest się w stanie ponieść kosztów w całości lub części bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania siebie i rodziny;
Twój podpis, ewentualnie podpis Twojego pełnomocnika;
załączniki.

Uwaga: Do wniosku musisz dołączyć oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach, źródłach utrzymania się. Oświadczenie to sporządza się wg ściśle ustalonego wzoru, który otrzymasz w sądzie (por. art. 117 k.p.c., 102 ust. 2 u.o.k.s.).

Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych możesz również złożyć w sądzie ustnie do protokołu. Niemniej jednak nie zwalania Cię to od sporządzenia powyższego oświadczenia wg ustalonego wzoru.

Pamiętaj, że w postępowaniu wieczystoksięgowym zwolnienie od kosztów sądowych może nastąpić jedynie przed złożeniem wniosku o wpis do księgi wieczystej (por. art. 106 u.o.k.s.).

Skróty

u.o.k.s. – ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, Dz. U. 2005 r. Nr 167 poz. 1398 z późn. zm.

k.p.c. – ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, Dz. U. 1964 r. Nr 43 poz. 296 z późn. zm.